Park i Pałac w Pawłowicach

Park w Pawłowicach wchodzi w skład Arboretum Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, znajduje się tutaj Ośrodek Badań Dendrologicznych. Zespół pałacowo-parkowy obejmuje park, pałac i folwark. Jest on objęty ochroną konserwatorską, został wpisany do rejestru zabytków. Prowadzone są tutaj zajęcia dydaktyczne dla studentów, uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz badania naukowe. Pałac oraz folwark w Pawłowicach zostały niedawno odrestaurowane. Na bieżąco na terenie folwarku i parku prowadzi się prace konserwatorskie i związane z pielęgnacją roślin.
Powierzchnia parku wynosi 7,38 ha. 

W parku dominują dęby, jesiony, lipy, klony. Główną koncepcją tutejszej roślinności było wprowadzanie gatunków rodzimych, tworzących obecnie niezwykle cenny pod względem przyrodniczym starodrzew. Jedynym drzewem odbiegającym od składu, jest palatan. Spośród roślin podlegających ochronie można tutaj spotkać: grzybienie białe,
śnieżyczkę przebiśnieg, przylaszczkę pospolitą, szafran spiski, azalię pontyjską, barwinka pospolitego, bluszcz pospolity, sosnę górską, sosnę limbę.

Brama główna od strony ulicy Pawłowickiej prowadzi do pałacu. Od bramy aż do frontu pałacu rozpoczyna się tzw. strefa wejścia. Wzdłuż głównej drogi dojścia znajdują się ciekawe zadrzewiania, polany parkowe, w runie dominują trawy z dwuliściennymi bylinami mającymi charakter ruderalny. Stoją tutaj lampy, mijając je można dostrzec kolekcję pnączy, a wśród nich bluszcz pospolity, powojnik alpejski, hortensję pnącą. Przed pałacem, w środku reprezentacyjnego podjazdu
znajduje się zabytkowa fontanna. Tuż obok niej rosną rośliny ozdobne. Podjazd jest wyłożony kostką kamienną. W pałacu znajduje się restauracja „Dąbrowa”, udostępniająca ławki umieszczone na zewnątrz budynku. Przed pałacem rosną krzewy ozdobne, znajduje się tu owalny podjazd. W środku można podziwiać ciekawe kobierce kwiatowe. Prowadzi tutaj droga wyłożona wspomnianą już kostką kamienną. Przed pałacem rosną dużych rozmiarów dęby szypułkowe, ale także wiązy, jesiony. Od pałacu aż do stawu występuje ciekawa oś widokowa, którą tworzy polana. Północna część parku porasta łęg olszowy, równolegle do niego znajduje się las dębowo-grabowy. Stanowią one kolekcją roślin rodzimych. W skład łęgu olszowego wchodzą następujące rośliny: olsza czarna, w runie: gwiazdnica gajowa, knieć błotna, jaskier rozłogowy. Wśród krzewów można spotkać porzeczkę zwyczajną oraz czeremchę zwyczajną. Drzewostan lasu dębowo-grabowego tworzą grab pospolity i dąb szypułkowy, w runie rośnie kopytnik pospolity, fiołek leśny, gwiazdnica wielokorzeniowa, zawilec gajowy. Krzewy reprezentowane są przez trzmielinę pospolitą, leszczynę pospolitą.

Zwiedzanie parku umożliwiają utwardzone ścieżki, wyłożone po obu stronach kostką kamienną. Prowadzą one do stawu. Tuż przy nim stoi monopter, będący punktem widokowym. Nad stawem rosną wierzby (wierzba biała, wierzba krucha, wierzba siwa), natomiast bliżej zbiornika typowa roślinność strefy przybrzeżnej (grzybienie białe, kosaciec
żółty, knieć błotna, sit skupiony, pałka szerokolistna).

Na uwagę zasługuje rosnący nad stawem pomnik przyrody dąb szypułkowy. Jego obwód wynosi około 7,5 m. Wokół stawu prowadzi ścieżka, znajduje się tu zabytkowy most. Tuż przy nim umieszczona jest tablica informacyjna. Wzdłuż ścieżek umieszczono lampy oświetlające. Tuż przy pałacu, znajduje się folwark. Zachowała się tutaj typowa zabudowa folwarczna, na niektórych budynkach umieszczona została data ich wybudowania. Na jednym z nich widoczny jest herb. Folwark nadal pewni funkcje gospodarcze, w jego północnej części występują zbiorniki wykorzystywane w tych celach. Znajduje się tutaj ośrodek badań dendrologicznych. Zabudowa otacza tutaj tzw. „zielony dziedziniec”, będący miejscem odpoczynku, umieszczone są tutaj ławki, lampy. Główna droga prowadząca do folwarku wyłożona jest kamieniami, pozostałe drobnym żwirem. Przed wejściem na folwark znajduje się tablica informacyjna z rozmieszczeniem tras rowerowych we Wrocławiu. Przebiega tuż obok niego rekreacyjna trasa rowerowa wykraczająca poza miasto. Brama wejściowa na teren folwarku nie zachowała swego dawnego wyglądu.

Opracowanie: Kinga Filipiak